Her yıl cilt kanserlerinin sayısının ortalama yüzde 10 arttığı biliniyor. Bu yüzden önleyici tedbirlere uymak oldukça büyük bir ehemmiyet taşıyor. Kanser ortaya çıktığında, tedavi başarısının yüksek olması için mümkün olan en kısa sürede tespit edilmelidir.

Uzmanlar, cilt kanserinde erken teşhis için vücudun devamlı gözlemlenmesi ve herhangi bir şüpheli değişim yada görünümün tespit edilmesi icap ettiğini vurguluyor.

Cilt kanseri nedir?

Cilt, vücut ile dış çevre içinde koruyucu bir bariyer oluşturur. Dıştan içe doğru olan üst üste binmiş üç doku katmanından oluşur. Bu katmanlar epidermis, dermis ve hipodermistir.

Bir çok cilt kanseri epidermiste ortaya çıkar. Cilt melanomları, cilde rengini veren bir pigment olan melanin üreten epidermal hücreler olan melanositlerden gelişir. Bu hücreler gözde de bulunur ve oküler melanomlar da ortaya çıkabilir. Karsinomlar ise keratinositler denilen başka bir hücre tipinden gelişir.

Melanom en ciddi fakat minimum görülen cilt kanseridir. Vakaların ortalama beşte birinde hastalık metastaz yapar ve yayılır. Yayılma, kanser hücreleri epidermisi dermisten ayıran bariyeri geçtiğinde meydana gelir.

Cilt kanserleri çoğunlukla 50 yaşından sonrasında teşhis edilir, averaj tanı yaşı hanımlarda 56, erkeklerde 58’dir. Vücudun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabilir, sadece güneşe maruz kalan bölgelerde normalden daha sık görülür.

Bazal hücreli karsinom epidermisin en derin tabakasındaki hücrelerden, doğrusu bazal katman keratinositlerinden gelişir. Her üç vakadan ikisinde yüz, baş yada uzunlukta bulunur, sadece beden, uzuvlar, ayaklar ve cinsel organlarda da görülebilir. Çoğu zaman sıhhatli cilt üstünde gelişir, inci görünümünde sert, pembe nodüller görülebilir; bu en yaygın biçimdir. Ek olarak ciltte çeşitli yaralar oluşturabilir. Uzuvlarda ve gövdede yüzeysel, düz, kırmızı, pullu görünüm ortaya çıkabilir. Daha ender görülen skleroderma karsinomu basık, pürüzsüz ve parlak bir görünüm ortaya çıkarır.

Genel olarak bazal hücreli karsinom yayılma riski düşük, yavaş büyüyen bir tümördür. Sadece tedavi edilmediğinde bu tümör dermise ve peşinden kemik yada kıkırdak şeklinde alttaki dokulara yayılarak mühim bozulmalara yol açabilir.

Skuamöz hücreli karsinom epidermisin orta tabakasında gelişir. Vücudun herhangi bir yerinde olabilir, sadece çoğunlukla güneşe maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar. Çoğu zaman, bu tümörler öncesinden mevcud cilt lezyonlarından gelişir. Hastalığın gidişatı bazal hücreli karsinoma bakılırsa daha kötüdür; uzun soluklu tedavi yokluğunda skuamöz hücreli karsinomlar yakındaki lenf düğümlerine yayılabilir ve kanserin yayılmasını kolaylaştırabilir.

6 adımda cilt kanseri tespiti

Kendi kendine muayene ile cilt kanserlerini erken dönemde tespit edebilir ve tedavi başarısını artırabilirsiniz. İşte 6 adımda cilt kanseri tespiti.

Aynada denetim

Vücudunuzu incelemek için kıyafetlerinizi çıkarın ve boy aynasının önünde durun. Yukarıdan aşağıya bir denetim ile başlayın. Şekli, rengi, konumu yada daha ilkin görmediğiniz herhangi bir ben yada kir gözünüze çarpıyor mu deneyin. Plajda yada havuzda bulunmadığınız zamanlarda güneşe en oldukca maruz kalan bölgelere bilhassa dikkat edin, doğrusu bacaklar, kollar, boyun çizgisi ve yüzünüze daha çok dikkat edin. Gerekirse, erişiminiz olmayan alanları incelemek için yardım istemekten çekinmeyin.

Sırtınızı deneyin

Vücudunuzun ön kısmını tamamen inceledikten sonrasında, aynı pozisyonu koruyun ve bir başka ayna daha alın. Boynunuzun yansımasını büyük aynada görebileceğiniz şekilde yerleştirin. Görüş alanını genişletmek için aynanın yönünü hafifçe değiştirin. Sırtınızı ve omuzlarınızın üst alanını tamamen deneyin. Kalçaları unutmadan, erişebildiğiniz tüm bölgeleri inceleyin.

Oturur pozisyonda deneyin

Bir tabureye yada yere oturun ve vücudun yeterince geniş bir alanını yansıtacak kadar büyük bir aynaya haiz olun. Bacakların arka tarafını ve dizlerin arkasındaki kırışıklıkları, ayağı ve topuğu görebilecek şekilde aynayı yönlendirin. Her alanı dikkatlice gözlemlemek için vakit ayırın.

Ayak parmaklarınız arasındaki boşluğu inceleyin

Yeni bir ben ayak parmaklarınızın içinde kolayca fark edilmeyebilir. Parmaklarınızı hafifçe gösterim ve bu bölgeyi tırnak altı yada ayak tabanını unutmadan gözlemleyin. Belirli bir melanom tipinin (akrolentiginöz melanom) en sık olarak tam olarak bu bölgede, ayak tabanlarının altında ortaya çıktığını ihmal etmeyin. Bu çoğu zaman fark edilmez şundan dolayı insanoğlu bu bölgeyi incelemez.

Benlerin fotoğrafını çekin

Bilhassa kıştan sonrasında bir benin biçim yada renk değiştirip değiştirmediğini bilmemeniz son aşama normaldir şundan dolayı bu mevsimde onları gözlemlemek için oldukca fazla vakit harcamazsınız. Birkaç ay ilkin iyi mi göründüklerine dair daima iyi bir fikre haiz olmak için sizi en oldukca ilgilendiren benlerin (çapları yada kalınlıkları sebebiyle yada giysilerden sürtünmeye duyarlı bir bölgede bulunuyorlarsa) fotoğrafını çekin. Bu tarz şeyleri karşılaştırabilir ve mühim bir değişim gözlemlerseniz bir doktora danışabilirsiniz.

ABCD kuralını uygulayın

Cildinizdeki lekelerden şüpheleniyorsanız, cilt kanseri tespitinde kullanılan ABCD kuralı kapsamında aşağıdaki durumlardan birinde bir uzmana başvurun.

A: Asimetriyi deneyin. Benin ortasına düşsel bir çizgi çizerek iki değişik bölümde farklılıklar olup olmadığını deneyin.

B: İngilizce ‘border’ kelimesinden gelir. Benler yada lekelerin kenarlarının ve sınırlarının pürüzlü yada bulanık olup olmadığını deneyin.

C: İngilizce ‘color’ kelimesinden gelir. Ciltteki benler yada lekeler koyu yada kahverengi yada kırmızının değişik tonlarına sahipse bir uzmana başvurun.

D: İngilizce ‘diameter’ kelimesinden gelir ve çapı denetlemek için kullanılır. Çapı 6 mm’den büyük olan benler tehlikeli olabilir.

Vücudunuzda 100’den fazla ben var ise dikkat edin

Oldukca fazla beni (çoğu zaman 100’den fazla) olan kişilerde, cilt kanseri riski ortalama 8 kat daha fazladır. Bu yüzden, bu kişilerin kendi kendilerini muayene etmeleri daha da önemlidir.

Bu muayenenin sıcak havalarda her ay yapılması tavsiye edilirken, senenin geri kalanında üç ayda bir yapılması önerilir.