Demans yada bir öteki adıyla bunama zihinsel işlevlerin genel, ileri düzeyde bozulmasıdır. En sık 65 yaşından sonrasında ortaya çıkar, sadece daha ilkin de ortaya çıkabilir.

Demans, bellek, fikir, davranış ve günlük aktiviteleri gerçekleştirme kabiliyetinin bozulmuş olduğu bir sendromdur ve dünyadaki yaşlıların desteğe bağımlılığın ve engelliliğin ana sebeplerinden biridir. Dünyada 50 milyondan fazla demanslı insan olduğu ve her yıl averaj 10 milyondan fazla yeni olay ortaya çıkmış olduğu tahmin ediliyor.

Alzheimer hastalığı ise ileri yaşlarındaki yetişkinlerde ilerleyici bunamanın en yaygın nedenidir. Nedene bağlı olarak bazı semptomların geri dönüşümü olabilir ve bundan dolayı sebebin araştırılması önemlidir.

Alzheimer hastalığı tedavi edilemez ve hastalığın son aşamalarında şahıs başkalarına tamamen bağımlı hale gelir. Beyin hücrelerinin bozulması sebebiyle hastalar bilişsel kabiliyetlerini kaybederler. Bellek kaybı, vakit ve mekanda oryantasyon kaybı, günlük aktivite ve eylemleri gerçekleştirememe sık sık yaşanır. Bu hastalarda belirgin bir umarsızlık ve yitik duygusu vardır.

Alzheimer hastalığında risk faktörleri

Hastalığın sebebi şu anda bilinmemektedir. Alzheimer hastalığını genetik kalıtım, östrojen ve progesteron alımı ile ilişkilendirmeye çalışan oldukça sayıda emek verme var, sadece hiçbiri bir sebep-sonuç ilişkisini kanıtlamamıştır. Genetik araştırmalar, beta-amiloidin Alzheimer hastalığının gelişiminde mühim bir unsur bulunduğunu göstermektedir.

Hastalığın gelişiminde birçok değişik risk faktörü rol oynar. Yaş en mühim risk faktörüdür. Hastalık en sık 65 ila 85 yaş arasındaki kişilerde görülür. Genetik de oldukça önemlidir. Kafa travması da bir risk faktörüdür. Birçok emek verme, beta-amiloidin kan yöntemiyle beyne girmesiyle beraber alzheimer riskinin arttığını gösermiştir.

Beyin hücrelerinin bozulması sonucunda hastalar, beyin yapılarının hangi bölümünün hastalıktan etkilendiğine bağlı olarak fizyolojik, zihinsel ve ruhsal işlevlerde yitik yaşarlar.

Alzheimer ilerleyici bir hastalıktır. Ek olarak hastalık geri döndürülemez seviyeye gelebilir ve ortaya çıkan emareler vakit geçtikçe şiddetlenir. Alzheimer hastalığının averaj gelişme süresi 8 ila 10 iki senedir.

Alzheimer hastalığının ilk 10 emaresi

Hastalığın emareleri 3 temel aşamaya ayrılır: Erken, orta ve geç. Evreler arasındaki sınırlar, tıpkı hastalardaki belirtilerin bireysel olarak farklılık göstermesi şeklinde keskin değildir.

Hastalığın varlığı çeşitli bozukluların ortaya çıkması ve günlük görevleri yerine getirmede güçlük ile anlaşılır ve hasta çoğu zaman kendi bozukluklarının bilincinde olmadığı için hastalığı aile üyeleri ve çevresindekiler farklıdır.

İşte Alzheimer hastalığında dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan ilk 10 emare.

1. Bellek için endişelenmek

Emek harcamalar, hafızaları ve akıl yürütme becerileri hakkında endişelenen kişilerin beyinlerinde plaklara haiz olma ve gelecekte Alzheimer emareleri geliştirme risklerinin daha yüksek bulunduğunu göstermektedir. Uzmanlar, kişilerin sağlıkları hakkında iyi mi hissettiklerine güvenmesi gerektiğine vurgu yapıyor. Artrit yada Parkinson şeklinde bazı kronik durumları yaşayan insanoğlu çoğu zaman sorun oluşmadan ilkin hissetme kabiliyetine haizdir. Bunun şeklinde bellek mevzusunda da bir endişeniz var ise erken dönemde tedbir almayı ve muayene olmayı ihmal etmeyin.

2. Parçalı anılar

Sevilen biriyle yada büyük bir haber vakasıyla (zelzele şeklinde) ilgili mühim bir konuşmayı unutmak bir kaygı deposudur. Anahtarlarınız şeklinde bir şeyi unuttuğunuzu hatırlıyorsanız bu, beyninizin hala informasyon aradığının bir işaretidir. Bir filmimizde bir aktörün adını unutmanın ve ertesi gün hatırlamanın Alzheimer hastalığı ile hiçbir ilgisi yoktur. Bu tür minik unutkanlıklar yaşanılabilir. Sadece asla hatırlamamak, muayene olmak için kafi bir emaredir.

3. Parayı yönetmede zorluklar

Birçok araştırmaya bakılırsa, faturaları izleyememek, para geçirme edememek yada harcamaları karşılayamamak Alzheimer’ın habercisi olabilir. Ek olarak hasta şahıs kolayca dolandırıcılık kurbanı olabilir.

4. Yolları karıştırmak

Bir kişinin kafası karıştığında ve malum bir yolda yolunu kaybettiğinde sinyal oldukça açıktır. Minik bir dolambaçlı yol, artık geri dönüş yolunu bulamayacağı anlamına gelir. Bu emare, muayene olmak için yeterlidir.

5. Toplumsal olaylardan kaçmak

Bir grup konuşmasını takip etmenin zorluğu Alzheimer hastalığının habercisi olabilir. Hastalar artık dostlarıyla oldukça fazla dışarı çıkmadıklarını, şu sebeple artık şakaları yada tartışmaları takip edemediklerini hissedebilir.

6. Sevilen hobilere karşı ilgi kaybı

Alzheimer hastalığının bir başka öncüsü de sevilen hobilere olan ilginin kaybolmasıdır. Alzheimer hastalığının beyinde oluşturduğu hasarlar ilgisizliğe ve motivasyon yitirilmesine yol açabilir. Bu emareler depresyon emareleriyle karşılaştırılabilir. Asla depresyona girmemiş ve depresyonda olmak için belirgin bir sebebi olmayan bir hastada durum kaygı vericidir.

7. Plan yapamamak

Alzheimer hastalığının erken evrelerinde beynin aynı anda birden fazla görevi yerine getirme kabiliyeti bozulur. Bu, mesela daima aile tatili planlama ustası olan birinde günlük görevleri organize etmede ve yönetmede zorluklara yol açabilir.

8. Uyku zorlukları

Gecelerinizi uykusuz, ertesi günü bitkin kalkarak geçiriyorsanız, bunun tek sebebi stres olmayabilir. Emek harcamalar, Alzheimer riski taşıyan sadece asemptomatik olan yetişkinlerin şiddetli uyku bozukluklarına haiz olabileceğini gösteriyor. Uykuya dalma zorluğu ve gün süresince bitkinlik Alzheimer hastalığının emareleri arasındadır. Uykusuzluğunuza bellek kaybı eşlik ediyorsa kesinlikle doktorunuza danışın.

9. Depresyon ve anksiyete

Emek harcamalar, depresyonun Alzheimer hastalığının erken emarelerinden biri olabileceğini vurgulamıştır, sadece araştırmacılar şimdiye kadar depresyonun bir risk faktörü mü yoksa hastalığın bir sonucu mu olduğundan güvenli değillerdir. Araştırmalar, iyi bilişsel işlevi olan sadece oldukça fazla anksiyetesi olan yetişkinlerde daha çok beta-amiloid (Alzheimer’lı kişilerin beyinlerinde plaklar oluşturan protein) bulunduğunu gösteriyor. Araştırmalar yüksek kaygının ve anksiyete ataklarının Alzheimer’ın ilk emarelerinden biri olabileceği sonucuna varıyorlar, şu sebeple bellek kaybından ilkin bile ortaya çıkabiliyor.

10. Kelimeleri söyleniş etme ve yazma zorluğu

Alzheimer hastalığının ilk emareleri içinde konuşmada ve yazmada doğru kelimeyi bulmanın zorluğu vardır. Bu insanoğlu doğru kelimeyi bulmaya çalışmak için bir konuşmanın ortasında durabilirler. Kelime dağarcıkları etkilenir ve kendilerini tekrarlama eğilimindedirler.