DHA

Son dönemde yaşanmış olan konut ve kira tutarları zelzele sonrası zirveyi görmüş oldu.

Depremin peşinden İstanbul’da kira fiyatlarında yaşanmış olan muhteşem artışlar, ev sahibi-kiracı ilişkisini gündemden düşürmüyor.

Fahiş kira artışları sebebiyle ev sahipleri ve kiracılar içinde tartışmaların yanı sıra adam öldürmeye varan kavgalar yaşandı.

Ev sahiplerinden kiracılara para teklifi

Sadece ev sahibi ve kiracılar içinde yeni bir döneme giriliyor. Evini 2-3 kat fiyat farkıyla kiralamak isteyen ev sahipleri, mevcut kiracılarına evlerini boşaltmaları için para teklif ediyor.

Uzmanlar, ev sahiplerinin yaşanmış olan kira artışlarının peşinden kendi evinin düşük oranda kalması ve kiracısının evi boşaltma teklifini kabul etmemesinin peşinden bu yola başvurduğunu belirtiyor.

Uzmanlar geçen yıl kira artışı için kanunla getirilen yüzde 25’lik sınırın konut fiyatlarındaki artışı önlemediğini düşünüyor.

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, kiracı ve ev sahibinin karşılıklı anlaşması durumunda hukuki açıdan mesele olmadığını belirtirken, Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise kira bedelinin devlet tarafınca alt ve üst sınırının belirlenmesi icap ettiğini ifade ediyor.

“Amaç birkaç ayda o parayı çıkartmak”

Türkiye’de konut açığı olduğuna dikkat çeken Ağaoğlu, “Son zamanlarda vatanımızda oldukça büyüyen bir konut açığı var. Bu da ev kiralarını ve konut fiyatlarını oldukça yükseltti. Bakın Kanada’da yabancıya konut satışı yasaklandı. Hollanda’da kiralara bir üst sınır getirildi. Şu anda kiralar o denli arttı ki yurttaş 8 bin 500 lira asgari ücret alıyor. 10 bin liradan aşağı kiralık ev bulamıyor.

Geçtiğimiz yıl hükümetimiz bir karar aldı ve kira artışlarını yüzde 25’le sınırlandırması bir çözüm olmadı. Bu aşamada bazı ev sahipleri kendi evinde 3 bin liraya oturan kiracıyı çıkaramayınca tarafındaki 10 bin liraya oturuyor ben bunu çıkarayım diyor. Ayda 7 bin lira extra para sağlarım. Bu şekilde bir kazancı da 12 ayda 140 bin lira olur.

Orada belli bir miktar parayı kiracıya teklif ediyor. Ev sahibinin amacı o verdiği parayı birkaç ayda yeni kiracıdan çıkartmak. Bazı emlakçılar da bu mevzuyu irite ediyorlar. Şu demek oluyor ki ev sahipleri diyor ki sen üç bin liraya oturttuğun kiracıyı çıkart. Ben sana yedi gün sürmez onun 4 katı fiyattan kiracı getiririm.

Bu aşamada kiralarda bir alt sınır var. Ülkemizdeki yasal mevzuat alt sınır belirlemiş. Belediyelerin emlak vergilerine emsal teşkil eden matrahın senelik kira tutarının yüzde 5’inden aşağı olması imkansız. Bir de üst sınır getirilsin. Mesela yüzde 6 üst sınır getirilirse belediyedeki rayiç karşılık bir milyon ise orada 60 bin lira senelik kira bedeli, 12’ye böldüğünüzde aylık 5 bin lira olur.

Bu şekilde bir üst sınır getirilmesi lazım, Hollanda’da yaptılar bunu, bazı kriterler belirlediler. Semte nazaran, kaç odalı, kaç metrekare olduğuna nazaran, konforuna nazaran kiralara üst sınır getirildi. Bu aşamada milletçe hele yaşadığımız zelzele ertesinde artan konut ihtiyacını da gözeterek bizim daha insaflı davranmamız gerekiyor. Hepimizin elimizi, cüzdanımıza değil, vicdanımıza koymamız gerekmektedir” dedi.

“Ev sahiplerini kiracıyı tahliyeye zorluyor”

Son zamanlarda bu sorunla sık karşılaştıklarını belirten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, “Daha ilkin de tek tük duyuyorduk yada başımıza geliyordu. Ev sahibi para teklif ediyordu. Fakat son dönemde eski kiracıların ödediği bedelin fazlaca düşük kalması, aynı evin yeni minimum üç katı beş katı olması, ev sahiplerini kiracıyı tahliyeye zorluyor.

Kabul etmeyene de işte ben ödeyeyim yada beş ay senden kira almayayım, üste şu kadar ödeme yapayım benzer biçimde teklifler de şu anda duyuyoruz. Hatta emlakçıların başına bile geliyor bu. Kiracıda eğer bu mevzuda ılımlıysa yada o da kabulleniyorsa neticede bu bir antak kalma. Şu demek oluyor ki iki tarafın mutabık kalacağı bir antak kalma da hukuken de hiçbir sakınca yok. Kimse buna bir şey diyemez” şeklinde konuştu.

“Yüzde 25 artış sınırı sorun yarattı”

Kadıköy’de Emlakçı Metin Arslanoğlu kiralık daire problemininin bir yara bulunduğunu ifade ederek, “Bilhassa bu yüzde 25’lik sınır vakası fazlaca sorun yarattı. Şundan dolayı eski kiracılara aynı binada geçen yıl üçe verdiğimiz evin yan dairesi 10-15 bine veriyor. Şu demek oluyor ki arada fazlaca büyük bir fark var. Ev sahipleri burada diyor ki ben 3 bin lira alıyorum. Fakat benim evim yüzde 25’le bağlanmış durumda.

Bir arayış içine giriyor ev sahipleri. Kiracısına işte yüzde yirmi beşi kabul etmiyorum sen bunu 7- 8 -9 bin yap diyor. Kiracı da yüzde 25’lik hakkını korumak istiyor. Ev sahipleri diyor ki taşınmana yardım edeyim, şu kadar para vereyim şu demek oluyor ki çıkarmaya çalışıyor bir halde” diye konuştu.

Çekmeköy’de 4 senedir oturmuş olduğu dairesini, ev sahibinin emlakçı vesilesiyle evi boşaltması için para teklif ettiğini söyleyen Emlakçı Hacı Karaduman, “Benim 4 senedir oturduğum ev sahibim, 2023 Nisan ayında zam yapması gerekirken 5 Ocak 2023 tarihinde beni aradı ve 2 bin 500 lira olan kiramı 4 bin lira olarak ödememi istedi. Ben de kabul ettim. 27 Ocak’ta ev sahibim yine aradı ve evi sattığını söyleyerek daireyi boşaltma mı söylemiş oldu.

Bende iyi mi boşaltayım? nereye gideyim? Diyerek karşı çıktım. Sonrasında ev sahibimin emlakçısı beni aradı, evden çıkmayacağımı söyledim. Sonrasında emlakçı 5 ay kira verme, 15 bin lirada taşınma parası vereceğini söyleyerek evi boşaltmamı teklif etti. Bizi oyuna getireceklerdi, düşmedik onların oyununa.

Ben kiramı ödemeye devam ettim. Bu seferde ev sahibi yine ileti atarak kirayı 5 bin lira olarak ödemeye devam etmemi söylemiş oldu. Evi alacak biri olursa satacağını da belirtti. Ben bir şirket sahibi olarak, burada yıllarını vermiş bir insan olarak, bana bunu yapanlar öteki insanlara da aynısını yapıyorlar” ifadelerini kullandı.