Yapılan operasyonda yurt dışına çıkarılmak istenen para ele geçirildi. Soruşturma derinleşti, kaçakçılığa altın ve silah da eklendi. Yolsuzluklar gün yüzüne çıktı, ortalık karıştı. Olaya el koyan Özal, İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar ve Maliye Gümrük Bakanı Vural Arıkan’ın istifalarını istedi. Tanrıyar istifa etti, “Hayır” diyen Arıkan ise bakanlıktan azledildi.

Türkiye 12 Eylül askeri darbesinin akabinde sivil hayata geçerken Turgut Özal da 1983 yılı sonunda birinci Başbakan olarak vazifeye geldi. Hükümet kurulalı şimdi 1 yıl bile dolmamıştı, Kapıkule Hudut Kapısı’nda büyük bir vurgun olayı ortaya çıktı. Yurt dışına çıkış yapan bir otobüsün bilinmeyen bölmelerinde 22 milyon lira, 258 bin Alman markı, 75 bin Irak dinarı ele geçirildi. Otobüs sürücüsü tutuklandı. Lakin sürücünün avukatı tarafından yapılan ihbar, olayın seyrini değiştirdi.

SORUŞTURMA DERİNLEŞTİ

Otobüste arama yapan gümrük çalışanı ve polisler, 11 bin dolar, 14 bin dinar, 368 bin mark ve 70 milyon lira daha bulmuş ve bunları tutanağa geçirmeyerek ortalarında paylaşmıştı. 24 gümrükçü ile 22 polis tutuklandı. Derinleştirilen soruşturmada bir müddet evvel de birebir otobüs ile 85 kilo altının rüşvet karşılığı yurt dışına çıkarıldığı anlaşıldı, 21 gümrükçü daha tutuklandı. Üçüncü operasyon ise silah kaçakçılığıyla ilgiliydi. 39 polis ve gümrükçünün rüşvet karşılığı yurda 400 bin silah ve 2.5 milyon mermi soktuğu anlaşıldı.

41 RAKIMLI HUDUT KAPISI

Kapıkule’deki kimi gümrük memurlarının ‘Muayene ücreti’ ismi altında TIR başına 50 dolar rüşvet aldıkları, gümrüğe terk edilen eşyaları sattıkları belirlendi. Hudut kapısına tayin için de Maliye Gümrük Bakanlığı bürokratlarına kurullar ödendiği ortaya çıktı. Birtakım memurlar ise Kapıkule’ye tayin için bir devlet hastanesinden 4 profesör imzalı ‘Sağlık nedeniyle yalnızca 41 rakımlı bölgede vazife yapabilir’ diye rapor da almıştı. Türkiye’de 41 rakımlı tek hudut kapısı Edirne Kapıkule’ydi. Rüşvet almayan memurların tayini çıkarken, operasyon Bakanlık bürokrasisine ulaştı ve kimi bürokratlar ile bir Müsteşar yardımcısı da gözaltına alındı.

“EGEMEN GÜÇLER VAR”

Fakat tıpkı günlerde Maliye Gümrük Bakanı Vural Arıkan’ı ziyaret eden tutukluların yakınları, poliste makus muamele tezlerini gündeme getirdiler. Arıkan, “Egemen güçler var” diyerek birinci çıkışını yaptı. Akabinde Kapıkule Gümrük Mülki Amiri’nin vazife yerini değiştirmek istedi. Lakin periyodun Edirne Valisi’nden “Üst makamdan gelen şifahi buyruk gereği bu değişikliği yapamam” karşılığını aldı.

Bu sırada İstanbul Mali Şube Müdürü de yetkisi olmadığı halde bir holdingin hesaplarına el koydu. Yeşilköy Gümrük Müdürü kuşkulu olarak Mali Şube’de 7.5 saat bekletilip hiçbir şey sorulmadan hür bırakıldı. Bakan Arıkan, “Olay tıpkı, çanak birebir. 33 yıl bu devlete hizmet eden Müsteşar Muavini eziyet görüyor” diyerek patladı, İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar’ı suçladı.

BİRİNCİ AZİL, BİRİNCİ İSTİFA

Bakanlar ortasında kapışma başlayınca, Başbakan Turgut Özal duruma el koydu ve ikisinin de istifasını istedi. Tanrıyar çabucak istifa ederken Arıkan “Hayır” dedi. Özal da 26 Ekim 1984 günü Cumhurbaşkanı Kenan Cihan ile görüşerek Arıkan’ı azletti. Arıkan, Türkiye Cumhuriyeti’nde bakanlıktan azledilen birinci isim oldu. Kapıkule Davası ise Ankara 4 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi’nde görüldü, çeşitli mahpus ve ihraç cezaları verildi. Özal hükümetinin yaşadığı birinci büyük kriz, bu türlü sonuçlandı.

Özal’ın Adalet Bakanı Oltan Sungurlu, Kapıkule olayını
Sözcü HaftaSonu’na şöyle anlattı:

“Kapıkule’deki yolsuzluk ve altın kaçakçılığı, bizim iktidara gelişimizin şimdi birinci yılında yaşandı. Evvel duyumlar geldi ve Başbakan Turgut Özal, mevzuya el koydu. Olaya Maliye Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı’nın da ismi karışınca Özal, Bakan Vural Arıkan’ı aradı fakat bir türlü ulaşamadı. Bunun üzerine Müsteşar Yardımcısı’nı açığa aldı. Bakan Arıkan ise kendinden habersiz yapıldığı gerekçesiyle bu tasarrufa kızdı.

Vural Arıkan

Olay hem İçişlerini hem Maliye’yi ilgilendiriyordu. Arıkan, muteber, nitelikli bir arkadaşımızdı. Fakat Özal bu gelişmelerden sonra istifasını istedi. Bacanağı olan İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar’a da acımadı ve istifasını aldı. Arıkan istifaya yanaşmayınca da vazifesinden azledildi.”