Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişimleri Raporu’na bakılırsa, şubatta tüketici senelik enflasyonundaki artış alt gruplar geneline yayılırken, söz mevzusu yükselişe en belirgin katkı 2,35 puanla besin grubundan geldi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) şubat ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 4,81 arttığını ve senelik enflasyonun yüzde 54,44’e yükseldiğini açıklamasının peşinden TCMB’nin Fiyat Gelişimleri Raporu da gösterildi.

EN BELİRGİN KATKI GIDA VE TEMEL MAL GRUPLARINDAN

Rapora bakılırsa, şubatta tüketici senelik enflasyonundaki artış alt gruplar geneline yayılırken, bu gelişmeye en belirgin katkı besin ve temel mal gruplarından geldi.

EMTİA FİYATLARI ARTTI

Emtia fiyatlarında ocak ayından itibaren gözlenen artış eğilimi son dönemde jeopolitik gelişmelerle hızlandı ve bağlantılı kalemlerde tesirleri hissedildi.
Besin senelik enflasyonundaki yükseliş alt gruplar genelinde sürdü. Son aylarda yüksek seyreden taze meyve ve sebze enflasyonundaki artış da bu zamanda hızlanmaya devam etti.

GIDA ÜRÜNLERİNDEKİ KDV İNDİRİMİ DEVREYE GİRDİ

Öteki taraftan temel besin ürünlerindeki KDV indirimi daha negatif bir görünümü sınırladı. Temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi şubat ayında yavaşlamakla beraber senelik enflasyon tüm alt gruplarda terfi etti.

Internasyonal enerji fiyatlarındaki artışın tesirleri yurt içi enerji fiyatlarına yansıdı. Hizmet grubunda senelik enflasyon tüm alt gruplarda artarken, enerji ve besin görünümüne de bağlı olarak ulaştırma ve lokanta-otel öne çıkan alt gruplar oldu. Başta enerji olmak suretiyle internasyonal emtia fiyatlarında sektörler geneline yayılan yükselişler ile tedarik zincirlerindeki aksamalar neticesinde üretici fiyatlarındaki artışlar da sürdü.

Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin senelik enflasyonlarındaki yükseliş devam etti. Söz mevzusu gelişmelerle şubatta önceki aya bakılırsa senelik tüketici enflasyonuna katkı; gıdada 2,35 puan, temel malda 1,57 puan, hizmette 0,99 puan, enerjide 0,74 puan ve alkol, tütün ve altında 0,10 puan arttı.

Akaryakıt fiyatlarındaki gelişimleri takiben, ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 5,73 artarak senelik enflasyon yüzde 46,87’ye terfi etti. Ulaştırma hizmetlerinde karayolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı ve otobüs ile kent içi yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki artışlar da dikkati çekti.

KİRA ALT GRUBUNDA AYLIK ARTIŞLAR ŞUBATTA GÜÇLENDİ

Öteki hizmetler alt grubunda genele yayılan artışlar gözlenirken, geriye endeksleme davranışının yaygın olduğu sıhhat ve eğitim hizmetleri ile beraber sigorta ücretleri öne çıkan kalemler oldu. Kira alt grubunda senelik enflasyon yükselmeye devam ederken, mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler aylık artışların şubatta kuvvetli seyrettiğine işaret etti.

OTOMOBİL FİYATLARI YATAYA YAKIN SEYRETTİ

Temel mal senelik enflasyonu şubatta 5,89 puanlık artışla yüzde 54,38 seviyesine ulaştı. Bu zamanda, senelik enflasyon tüm alt gruplarda terfi etti. Altın hariç dayanıklı mal tutarları şubatta yüzde 3,27 artarken, grup senelik enflasyonu yüzde 60,94 oldu. Yüzde 8,08’le mobilya, yüzde 8,73’le beyaz eşya sektörleri fiyat artışlarıyla öne çıkarken, otomobil tutarları yataya yakın seyrederek ılımlı görünümünü sürdürdü.

Öteki temel mallarda fiyat artışları başta ilaç, kişisel bakım ürünleri, ev ile ilgili ürünler ve konutun bakım ve onarımı grupları olmak suretiyle genele yayılırken, bu grupta senelik enflasyon yüzde 61,89 seviyesine ulaştı.

Giyim ve ayakkabı tutarları, mevsimsel normalinin aksine şubat ayında yüzde 0,23’le sınırı olan da olsa artış gösterdi ve alt grup senelik enflasyonu 26,55’e terfi etti.

ENERJİ GRUBU ENFLASYONUNUN SÜRÜKLEYİCİSİ AKARYAKIT OLDU

Enerji tutarları şubatta yüzde 4 terfi etti ve grup senelik enflasyonu 6,6 puan artarak yüzde 82,98’e çıktı. Bu zamanda artan jeopolitik risklerle birlikte hızlanan internasyonal enerji tutarları akaryakıt, katı yakıt ve tüp gaz tutarları üstünde baskı oluşturdu. Grup aylık enflasyonunun sürükleyicisi yüzde 10,10’la akaryakıt tutarları olurken, elektrik fiyatlarında kademeli tarife limitinin arttırılması ile görülen yüzde 4,84’lük düşüş daha negatif bir görünümü sınırladı.

Öte taraftan besin ve alkolsüz içecek tutarları da şubatta yüzde 8,41 artarken, grup senelik enflasyonu 8,86 puan yükselerek yüzde 64,47 oldu. Bu zamanda işlenmemiş besin grubunda daha belirgin olmak suretiyle hem işlenmemiş hem işlenmiş besin grubunda senelik enflasyon artmaya devam etti.

TAZE SEBZE MEYVE FİYATLARI YÜKSELDİ

Taze meyve-sebze tutarları, negatif hava koşulları ve artan enerji maliyetleri sonrasında şubatta yüzde 32,16 arttı.

Bu zamanda ekmek ve tahıllar, kırmızı et, şeker ve şekerle bağlantılı ürünler, alkolsüz içecekler ve konserve sebze ürünleri öne çıkan öteki kalemler oldu. Raporda, şubat ayının yarısında uygulanmaya başlanan KDV indirimlerinin besin alt kalemlerinde tesiri görülmekle beraber, indirim kaynaklı etkinin bir kısmının mart ayına sarkacağının not edilmesi icap ettiğinin altı çizildi.

YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYATLARI TÜM ALT GRUPLARDA YÜKSELDİ

Yurt içi üretici tutarları şubatta yüzde 7,22 arttı ve senelik enflasyon 11,48 puan yükselişle yüzde 105,01 oldu.

Şubat ayında döviz kuru istikrarlı bir görünüm sergilerken emtia tutarları yine kuvvetli bir artış gösterdi ve tedarik zincirlerindeki aksaklıklar sürdü.

Ana endüstri gruplarına bakılırsa incelendiğinde, senelik enflasyon enerji grubunda daha belirgin olmak suretiyle tüm alt gruplarda terfi etti. Alt gruplar bazında, aylık değişimler dikkate alındığında elektrik-gaz üretimi ile dağıtımı, ham petrol-doğalgaz, temel eczacılık, ağaç ve inşaat ile bağlantılı ürünler öne çıktı.