Yeme bozukluklarının altında yatan sebeplerden birinin de duyguları sıhhatli şekilde yönetmekte güçlük çekmek bulunduğunu belirten Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, pandemi sürecinde yeme bozukluğu görülme oranında artış yaşandığını ve stresi sıhhatli şekilde yönetememenin, fazla yemeye ve kilo alımına sebep olabileceğini söylüyor.

İnsanların belirsizlikte kalmış olduğu, günlük rutinindeki stres yönetme becerilerini uygulayamadığı ve sosyalleşemediği pandemi süreci, birçok kişide yeme bozukluklarının ortaya çıkmasına sebep oldu. Evlere kapanılan bu zamanda, bilgisayar kameraları ve aynalarla sık sık karşı karşıya gelmek, kişinin kendini daha çok görmesine ve dış görüntüsüne daha çok odaklanmasına niçin oldu. Bunun yanı sıra, toplumsal medyada geçirilen dönemin artması ve kusursuz görünen filtreli fotoğraflara maruz kalma hali, bununla beraber hem gençlerde hem de yetişkinliklerde yeme bozukluğu probleminin artmasını tetikledi.

Pandemi sürecinde yeme bozuklukları arttı

ABD’deki Ulusal Yeme Bozuklukları Derneği, pandemi sürecinde yeme bozuklukları yardım hattını arayanların %70 oranında, yeme bozuklukları tedavisi için tedaviye başlayan ergen hasta sayısının ise, %25 oranında arttığını açıklıyor. Öteki ülkelerde meydana getirilen araştırmalarda da benzer bir artışın söz mevzusu bulunduğunu belirten Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, devletimizde de yeme bozukluğu şikayeti ile uzman desteği alan fazlaca sayıda danışan bulunduğunu söyleyerek sözlerine şu şekilde devam ediyor: “Bilhassa pandemi döneminde ilgi alanlarının azalması, sosyalleşmekten uzaklaşma ve yalnızlaşma, iş kaybı, sınırı olan yaşam alanı, yiyecek yada kilo ile ilgili düşüncelerin artması, devletimizde de yeme bozuklukları görülme oranlarının yükselmesine sebep oldu.”

“Sıkı rejimler, yeme bozuklarının habercisi olabilir”

Yeme bozukluğunu, gövde şekli ve kiloya olması gerektiğinden daha çok ehemmiyet verme, anlam yükleme sonucu ortaya çıkan yeme tutum ve davranışındaki problemler olarak özetleyen Bayraktar, bu problemin tamamen ruhsal kökenli bulunduğunu belirterek şunları söylüyor: “Bir insanoğlunun, gövde şekli ve kilosuna olması gerektiğinden daha çok ehemmiyet vermesi ve anlam yüklemesinin altında da birçok ruhsal etken içeriyor. Yeme bozukluklarının bir çok sıkı rejimlerle adım atar; fakat bu demek değildir ki, sıkı rejimler yeme bozukluğuna sebep olabilir. Sıkı rejimler, birçok sıhhat problemine yol açabileceği benzer biçimde, yeme bozukluklarını da tetikleyebilir. Çoğunlukla rejim, zayıflama, kilo almaktan korkmaya başlama ve sonrasında Anoreksiya Nervoza, Bulimiya Nervoza ve Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu yada öteki yeme bozukluklarına dönüşebilir.”

“Ailenin yemekle olan ilişkisi, çocuğun hayatında belirleyicidir”

Yeme bozukluğunun, çocukluk çağından başlayıp buluğluk süreci, okul ya da iş değişiklik yapma, değişik bir ülkeye taşınma, evlenme, boşanma ve hayata dair her türlü tecrübe esnasında devam edebileceğini söyleyen Bayraktar, bilhassa duyguların sıhhatli ifade edilemediği, ifade edilmesine izin verilmediği ve yargılandığı aile ortamlarında büyüyen kişilerde, yeme bozuklukları görülme oranının oldukça yüksek bulunduğunu belirterek sözlerine şu şekilde devam ediyor: “Aile içinde devamlı rejim, kilo ve yiyecek konuşulması da yeme bozukluklarına sebep olabilir. Sınavda başarı göstermiş olan ya da negatif bir vakayla karşılaşan çocuğa çikolata, şeker benzer biçimde ödüller vermek, çocuğun yaşamı süresince kendisini her ödüllendirmek istediğinde ya da her üzüldüğünde yemeğe yönelmesine sebep olabilir. Özetle; ailenin yemekle olan ilişkisi, çocuğun yemekle olan ilişkisinde belirleyicidir.”

Her ne kadar bir tek “yiyecek” ile ilgili benzer biçimde gözükse de, mevzunun “yiyecek” kısmının buzdağının görünen tarafı bulunduğunu belirten Bayraktar, çözüme ulaşmak adına yeme bozukluklarının başlamasına ve devam etmesine sebep olan ruhsal etkenler üstünde dururken, bununla birlikte yeme tutum ve davranışlarını değişiklik yapmak üstüne de çalışılması icap ettiğini söylüyor.

“Yeme bozukluğu değil, kişinin yeme bozukluğu tedavi edilir”

Yeme bozukluğu emareleri her ne kadar birbirine benzese de, her kişide farklılık gösterdiğini söyleyen Bayraktar, yeme bozukluğu şikayeti ile gelen kişinin türü ne olursa olsun, kesinlikle bir doktor tarafınca görülmesi ve sıhhat kontrollerinin yapılması icap ettiğini belirterek sözlerine şu şekilde devam ediyor: “Yeme bozukluğu tedavisi, bu alanda uzmanlaşmış bir psikoterapist ve öteki alanlarda çalışan uzmanlarla iş birliği içinde yürütülmeli. Ben, danışanlarımla çalışırken süreci kesinlikle bir dahiliye yada endokrinoloji uzmanı ile yürütüp gerektiği noktalarda da, bir psikiyatristin sürece dahil olması mevzusunda itina gösteriyorum. Gene, kişinin genel tablosu ve gereksinimleri doğrultusunda, beslenme uzmanları ile de iş birliği içinde oluyorum.”