TBMM İnsan Hakları Komitesi’nde, İçişleri Bakanlığı temsilcilerince, ‘Ege Denizi’nden geçişlerinde sığınmacılara karşı Yunanistan ve AB Hudut Güvenliği Ünitesi (Frontex) tarafından yapılan insan hakları ihlalleri’ bahisli sunum yapıldı.

TBMM İnsan Hakları Kurulu, AKP Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu başkanlığında toplandı. Kurulda, İçişleri Bakanlığı temsilcilerince Ege Denizi’nde sığınmacılara yönelik yapılan uygulamalar hakkında sunum yapıldı.

Kurul Lideri Çavuşoğlu, Türkiye’nin şu anda yaklaşık 4 milyon kayıtlı sığınmacıya mesken sahipliği yaptığını belirterek, “Bunların yaklaşık 3.2 milyonu Suriyeli. Onlara insani yardım ve destek sağlanmaktadır. Öbür kayıtlı sığınmacılar çoğunlukla Irak, Afganistan ve Somali’den gelmektedir. Türkiye, sığınmacı krizinde en fazla sorumluluk üstlenen ülke olmuş, ekonomik, toplumsal ve siyasi ölçekte çok önemli bir yükü tek başına karşılamak durumunda kalmıştır” dedi.

“DÜNYADAKİ GÖÇMENLERİN TOPLAM SAYISI 258 MİLYON”

Kıyı Güvenlik Komutanlığı KOM Daire Lideri Albay Tayfun Sargın, Ege Denizi’nden Yunanistan’a sığınmacı geçişlerinde yaşananlar hakkında bilgi verdi. Birleşmiş Milletler bilgilerine nazaran; dünyadaki göçmenlerin toplam sayısının 258 milyonu aştığını belirten Sargın, şöyle konuştu:

* Göçmenlerin yaklaşık 125 milyonunu bayanlar, 36 milyonunu çocuklar oluşturmaktadır. Ancak bu şahısların yalnızca 25,4 milyonu kayıtlı mültecilerdir. Ülkemiz bulunduğu coğrafik ve stratejik pozisyonu nedeniyle, tarih içerisinde değerli göç ve iltica akınlarıyla karşı karşıya kalmıştır.

* Bu akınlar yakın coğrafyamızda yaşanan istikrarsızlık ve iç savaşlar nedeniyle son on yılda tesirini artırarak milyonlarca insanın yer aldığı kitlesel boyutlara ulaşmıştır.

Türkiye’de şu anda yaşayan göçmenlerin durumlarına ait bilgileri paylaşan Sargın, “Göç Yönetimi Başkanlığı bilgilerine nazaran, ülkemizde 3,7 milyonu süreksiz muhafaza altındaki Suriyelilerin, 1,2 milyonu ikamet müsaadesiyle kalanların, başkalarını milletlerarası muhafaza müracaatıyla statü sahiplerinin oluşturduğu 5,2 milyon yabancı bulunmaktadır” açıklamasını yaptı.

“100 GÖÇMENDEN 87’Sİ KURTARILDI”

Ege Denizi’ndeki ada, adacık ve kayalıkların Türkiye’ye yakın olması sebebiyle sistemsiz göçle gayrette birtakım zorluklarla karşılaşıldığını aktaran Sargın, “Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından, 2021 yılında Ege Denizi’ni kullanan her 100 göçmenden 87’si yakalanmış yahut kurtarılmıştır” dedi.

“İNSANLIK DIŞI MUAMELE UYGULANARAK GERİ İTİLMİŞTİR”

Yunanistan ögeleri tarafından 2020 yılında 312 olayda 9 bin 8 sistemsiz göçmen, 2021 yılında ise 568 olayda 14 bin 561 düzensiz göçmen tespit edildiğini aktaran, Sargın şöyle konuştu:

* 2021 yılında hudutlarına ulaşan sistemsiz göçmenlerin yüzde 83’ü insanlık dışı muameleler uygulanarak geri itilmiştir. Yunanistan güvenlik güçleri tarafından sistemsiz göçmenlere geri itilmeleri sürecinde insan haklarına muhalif pek çok harekette bulunulmaktadır.

* Bunların kimileri para, ziynet eşyası, telefon, cüzdan, pasaport üzere bedelli eşyalarının gasp edilmesi; dövme, yakma üzere şiddet içerikli hareketlerin uygulanması; kelepçeleme, bir yere kapatma üzere hürriyetten mahrum bırakma aksiyonları ve kelepçeli yahut kelepçesiz olarak direkt denize atarak göçmenlerin hayatlarına kasıt hareketleridir.

* Yunanistan güvenlik güçleri tarafından göçmenlere ilişkin bir kısım pahalı eşya ve paranın gasp edildiğine dair beyanlar maalesef sistemsiz göçmen tabirlerine de sıkça yansımaktadır.

* Bu tabirlerin ortasında, 2021 yılında meydana gelen bir olayda, Yunanistan güvenlik güçleri çalışanı tarafından bu olaya dahil olan sistemsiz göçmenlere ilişkin toplam 120 bin avronun alındığı da yer almaktadır.

Sargın, 8 Aralık 2020 tarihinde Muğla Bodrum önlerinde meydana gelen geri itme olayında göçmenlerin ağır formda darp edildiği bilgisini paylaşarak, “17 Nisan 2021 tarihinde İzmir Çeşme’de meydana gelen bir geri itme olayında sistemsiz göçmenler, üzerlerine akaryakıt dökülerek yakılmıştır” dedi.

“TÜRK KIYI GÜVENLİĞİ YÜZÜNÜ GİZLEMEZ”

Yunanistan’ın uyguladığı ‘insanlık dışı’ yollarda geri itme tanımını aştığını da kaydeden Sargın, “Tüm bu geri atma olayları esnasında Yunanistan’ın Kıyı Güvenlik çalışanının yüzlerini kar maskesiyle kapattıkları tespit edilmiştir. Bunun nedeni, icra edilen faaliyetlerin insan haklarına ve memleketler arası hukuk kuralarına terslik teşkil ettiğini bilmeleri nedeniyle kimliklerini saklama çabalarıdır. Türk Kıyı Güvenliğinin hiçbir işçisi misyonlarını icra ederken yüzünü saklama gereği duymaz” ifadelerini kullandı.

İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı da Sargın’ın sunumunun akabinde Komisyon’da milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Çataklı, bakanlığın sistemsiz göçmen ile ilgili tüm faaliyetlerinin görüntülendiğini ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sitesine de koyduklarını anlattı.

Yunanistan’ın sistemsiz göçmenlere karşı geçen yıl başlattığı ‘geri itme’ yönteminin nedenlerini anlatan Çataklı, 18 Mart Mutabakatı’na nazaran Yunanistan’ın Türkiye’ye iade edebildiği şahıslar karşılığında Avrupa’ya bir Suriyeli gönderileceğini söyledi. Çataklı, şöyle devam etti:

* Yunanistan bize şu ana kadar 2 bin 319 kişiyi geri gönderebildi. Karşıya geçmiş olanlarla ilgili, iç hukuk yollarını tüketmek kaydıyla yani iltica prosedürlerini tamamlayıp süreçler sonuçlandıktan sonra bize ‘ben bunu bu mutabakat kapsamında size göndermek istiyorum’ diyecekti.

* Şu ana kadar Yunanistan’a geçenler içerisinden yalnızca 2 bin 319’unu bize iade edebildi. Yani iç hukuk sistematiğini çalıştıramadı, çalıştıramadığı için bunlar elinde kaldı. Elinde kalınca ne yaptı? Kendi iç hukuk yollarını çalıştırıp sistemi işletmesi gerekirken bunu başaramayınca bu gayrı insani yola başvurmaya başladı.

* Biz bu kapsamda 30 bin 801 kişiyi Avrupa’ya yerleştirmişiz. Birebir yerleştirecektik, olağanda 2 bin 319 kişiyi yerleştirmemiz gerekiyordu fakat biz sistemi süratli çalıştırdık, onların gönderdiğinin neredeyse 10 katından daha fazlasını, yaklaşık 15 katını Avrupa’ya yerleştirmiş durumdayız. Yani biz bu manada da 18 Mart kapsamında tarafımıza düşen bütün yükümlülükleri yerine getirdik. DHA