Uykuyla ilgili sorunların sayısız deposu olabiliyor. Yetersiz fizyolojik aktiviteden depresyona, alkol kullanımından dijital ekranlara fazla bakmaya, çeşitli ilaçların kullanımından uyku apnesine, kaygı bozukluklarından kronik hastalıklara, bipolar bozukluktan vardiyalı işlerde çalışmaya varana kadar uyku problemlerine yol açan birçok unsur bulunuyor.

Bu kadar değişik etken görülebilmesi sebebiyle uyku sorunlarının tedavisinin de değişkenlik gösterdiğini ifade eden Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, tek bir uyku problemi ve tek bir tedaviden bahsedilemeyeceğini belirterek uyku ilaçları ve doğru kullanımlarına ilişkin değerlendirmede bulunmuş oldu.

Kişiye hususi veriliyor

Uyku ilaçları, kolay davranışsal önerilerle çözülmeyen uyku sorunlarının süratli ve geçici tedavisinde tercih ediliyor. Uyku ilacı tavsiye edilen psikiyatrik durumların çoğunda uyku bozukluğunun aslolan sebebinin depresyon, kaygı bozukluğu, bağımlılık, şizofreni, bipolar bozukluk benzer biçimde mevcut psikiyatrik bozukluk bulunduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Yertutanol, “Bundan dolayı aslolan psikiyatrik bozukluğun tedavi edilmesi uyku bozukluğunun da ortadan kalkmasını sağlar. Böylece çoğunlukla, uyku ilaçlarının uzun soluklu kullanılmasına gerek kalmaz.” şeklinde konuştu.

Uyku ilacı kullanımında ne olursa olsun uzmana başvurulmasının mühim bulunduğunu ifade eden Yertutanol, bilinçsiz ilaç kullanımına karşı uyarıda bulunmuş oldu.

Uyku ilaçlarının sinir sistemi üstüne tesir eden ilaçlar bulunduğunu, bu ilaçların beynin uykuyla ilişkili alanlarındaki sinir hücrelerinin emek verme hızını yavaşlatarak ve beyindeki naturel kimyasalların düzeylerini değiştirerek tesir gösterdiğini kaydeden Yertutanol, “Bu ilaçların etkilerinin başlama süreleri, etkilerini sürdürme süreleri ve etkilerinin sonlanma süreleri birbirinden farklılık göstermektedir. Kullanan kişinin genetik özellikleri, yaşı, başka ilaç kullanıyor olup olmadığı, başka bir tıbbi hastalığı olup olmadığı, alkol/madde bağımlılığı olup olmadığı, gebelik/emzirme durumu olup olmadığı, ağır bir işte çalışıp çalışmadığı, vasıta kullanıp kullanmadığı benzer biçimde birçok değişik özellik doktor tarafınca değerlendirilerek ilaç seçimi yapılmaktadır. Tüm ilaçlarda olduğu benzer biçimde uyku ilaçlarında da yanlış ve bilinçsiz ilaç kullanımı faydadan oldukça zarara niçin olabilmektedir.” ifadelerini kullandı.

Sağlığa ağır hasar verebiliyor

Tavsiye üstüne ilaç kullanımının zararlarına değinen Yertutanol, ilaçların belli bir amaca yönelik olarak laboratuvar ortamında üretilmiş, vücudun naturel yapısında bulunmayan kimyasallar bulunduğunu ve uyku ilaçlarının eş dost tavsiyesi ile kullanımının sonuçlarının tahmin edilenden ağır olabileceğini belirterek, “Bu ilaç grubu temel olarak sinir sistemi üstüne tesir etmiş olduğu için dikkat ve uyanıklığı bozmaktadır. O nedenle şahıs sabah uyansa bile hala dikkat/odaklanma bozukluğu sürebilmekte doğrusu artık (kalıntı) tesir yaşanabilmektedir. Idrak etme ve harekete geçme yavaşladığı için kazalar ve zihinsel performansta azalma görülebilmektedir.” uyarısında bulunmuş oldu.

Bu ilaçların öteki birçok ilaçta olduğu benzer biçimde kalp ve karaciğer üstüne negatif tesirleri olabileceğini hatırlatan Yertutanol, uyku ilaçlarının bazılarının bağımlılık yapabildiğini ve bazılarının başka ilaçlarla yada alkol ile etkileşime girebildiğini belirterek “Alkol ile beraber kontrolsüzce kullanılan uyku ilaçlarının ölüme yol açması mümkündür. Hamile ya da emziren hanımlarda uyku ilaçları bebeğe zarar verebilmektedir. Öteki taraftan bazı uyku ilaçları mevcut psikiyatrik hastalığı kötüleştirebilmekte yada görünür olmayan psikiyatrik hastalıkları tetikleyebilmekte doğrusu açığa çıkarabilmektedir.” şeklinde konuştu.

Uyku ilaçlarının, uyku bozukluklarının minik bir kısmında ve çoğu zaman geçici sürelerde önerildiğini ifade eden Yertutanol, uyku ilacı gerektiren durumlarda ilk olarak davranışsal önerilerin denenmesi ve uyku hijyeni kurallarının uygulanması icap ettiğini söylemiş oldu.