Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) tarafınca, son günlerde medyada elektrik dağıtım şirketlerine yönelik haksız ithamlarda bulunulduğu ve elektrik tarifeleriyle ilgili dağıtım şirketlerinin belirleyici bir rolünün olmadığa yönelik izahat yapmış oldu.

“DAĞITIM ŞİRKETLERİ FİYAT ARTIŞLARININ GEREKÇESİ OLARAK GÖSTERİLİYOR”

ELDER’den meydana getirilen açıklamada, dağıtım şirketlerinin, fiyat artışlarının öne sürülen nedeni olarak gösterildiği ifade edildi.

“ELEKTRİK MALİYETİNİ BELİRLEYEN ÜÇ BİLEŞEN VAR”

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) belirlediği düzenlemeye bakılırsa, elektrik maliyetini etkileyen enerji bedeli, dağıtım bedeli, vergi ve fonlar dahil üç bileşenin olduğu aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

ELEKTRİK ÜRETİM MALİYETLERİ ARTTI

“Ocak ayında maliyetlerin artmasındaki en büyük etken elektrik üretim maliyetlerinin ciddi şekilde yükselmiş olmasıdır. Geçtiğimiz dönemde devletimizde yaşanmış olan kuraklık sebebiyle, elektrik üretimi içinde en yüksek paya haiz olan hidroelektrik santrallerinden sağlanan elektrik miktarı düşmüştür. Bu durum, elektrik üretiminde, ithal kaynaklar olan doğalgaz ve kömürün payını artırmıştır. Enerji maliyetlerindeki yükselişin en büyük sebebi ithal edilen, internasyonal fiyatlara ve dövize endeksli doğalgaz ve kömür alım maliyetlerindeki ciddi artışlardır.

SON BİR YIL İCİNDE DOĞALGAZ 10 KAT ARTTI

Son 1 yıl içinde doğalgaz tutarları 10 kata kadar, ithal kömür tutarları ise 5 kata kadar döviz bazında artış göstermiştir. Elektrik üretim kaynaklarındaki bu maliyet artışı, satmaca bedellerinin de yükselmesine niçin olmuştur.”

“DAĞITIM ŞİRKETLERİNE YÖNELİK HAKSIZ İTHAM VAR”

Açıklamada, elektrik enerjisinin dirimsel bir öneme haiz olduğu vurgulanarak, “Elektrik tarifelerinde yıl başlangıcında meydana getirilen fiyat artışının tüm yurttaşlarımıza, esnafımıza ve sanayicimize getirmiş olduğu yükleri biliyor, tepkilerini anlayışla karşılıyoruz. Faturalardaki artış karşısında yurttaşlarımızın yaşadıklarını, sürecin en yakından şahidi olan 100 bin kişilik elektrik dağıtım ailesi olarak biz de hissediyoruz. Ülkemiz için elektrik enerjisinin ne kadar dirimsel bir önemi bulunduğunu biliyoruz. Elektriğin kafi, kaliteli, devamlı, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir halde tüketicilerin kullanımına sunulması için çaba gösteren bir sektörüz. Maalesef bu zamanda elektrik dağıtım şirketlerine karşı haksız ithamlarda bulunulduğunu, elektrik dağıtım şirketlerinin bu fiyat artışlarının öne sürülen nedeni olarak gösterilerek birçok noksan ve yanlış bilgiye dayanan yorumlar ve açıklamalar yapıldığını görüyoruz.” değerlendirmesinde bulunulmuş oldu.

“DAĞITIM VE GÖREVLİ TEDARİK ŞİRKETLERİ YASAL OLARAK BİRBİRLERİNDEN AYRIŞMIŞTIR”

Türkiye’de etkinlik gösteren 21 elektrik dağıtım şirketinin lisansa doğal olarak olduğu hatırlatılan açıklamada, faaliyetlerinin, gider ve gelirlerinin EPDK tarafınca denetlendiğine yer verildi.

Şirketlerin işlettikleri varlıkların mülkiyetinin kamuya ilişkin olduğu bilgisine yer verilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

“Lisans süreleri süresince dağıtım şirketleri bu varlıkları işletmek, yeni yatırımlarla genişletmek ve tüketicilere kaliteli hizmet sunmaktan mesuldür. Bu kapsamda Türkiye’deki 21 elektrik dağıtım bölgesi 14 değişik yatırım grubu tarafınca işletilmektedir. Bu şirketlerin ve yatırım gruplarının bazıları halka da açık olup, ikisi internasyonal olmak suretiyle 20’den fazla yatırımcı bu sektöre yatırım yapmıştır. Elektrik dağıtım şirketlerinin ve aynı yatırımcı grubunun altında bulunan ve aynı bölgede etkinlik gösteren görevli tedarik şirketlerinin faaliyetleri, {özel sektör} marifetiyle yürütülen kamu hizmeti niteliğindedir. Dağıtım ve görevli tedarik şirketleri yasal olarak birbirlerinden ayrışmışlardır. Bu faaliyetler tamamen düzenlemeye tabidir. Elektrik dağıtım şirketlerinin gelirleri, elektrik tarifelerinden bağımsız bir halde EPDK tarafınca, rasyonel maliyetleri hesaplanarak ve tüketici faydası gözetilerek saydam bir halde 5 senelik dönemler için belirlenmektedir.”

GÖREVLİ TEDARİK ŞİRKETLERİNİN GELİRLERİ

Açıklamada, dağıtım şirketlerinin genel aydınlatma ile şebeke işletmesi için lüzumlu enerji gereksinimlerini EÜAŞ’tan temin etmiş olduğu ve bunun firmalar için bir gelir kalemi olmadığı vurgulandı.

Görevli tedarik şirketlerinin gelirinin, alım tutarları ile faturadaki satış fiyatı arasındaki marjdan oluştuğu aktarılan açıklamaya şöyleki devam edildi:

“EÜAŞ tarifesi seviyesinin piyasa maliyetlerinin altında belirlenmesi faturaları düşürmek suretiyle tüketicileri destekleyici mahiyette, kısaca bir sübvansiyon iken, görevli tedarik şirketlerinin gelirlerini artırıcı bir tesiri yoktur. Tersine maliyet tabanlı kar marjından dolayı görevli tedarik şirketlerinin gelirlerini negatif etkilemektedir. Sektör çalışanları bir kamu hizmeti yaptıklarının bilinciyle yurttaşlarımıza hizmet götürmek için, tüm zorluklara karşın her türlü hava koşulunda ve sahada 24 saat hizmet sunmaktadırlar. Son zamanlarda hiçbir sorumlulukları olmadığı halde sektörün bu vefakar çalışanlarına fiyat artışları sebebiyle gösterilen tepkileri de üzülerek görmekteyiz.

ZOR İKLİM KOŞULLARINDA ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜLÜYOR

Sadece kesintisiz enerji için en zor iklim şartlarındaki saha çalışmalarını gören yurttaşlarımızın çalışanlarımıza gösterdiği anlayış ve içsel destek kelimelerle tanım edilemez. Görevli tedarik şirketleri ise tarifesi düzenlemeye doğal olarak olan tüketiciler için özgür piyasa, ikili anlaşmalar ve EÜAŞ’ın toptan satış tarifesi üstünden elektrik enerjisi satın alır. 2021’de enerji ihtiyaçlarının oldukça düşük bir miktarı EÜAŞ’tan temin edilebilmiştir. 2022’de ise EÜAŞ’tan satın almaları öngörülen elektrik miktarı toplam ihtiyaçlarının bir tek yüzde 20’si olup, senenin ilk iki ayında bu oranın sıfır olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.”

TARİFEYE KONU OLMAYAN BEDELLER

Ek olarak açıklamada, “EPDK tarifeleri belirlerken yatırımcıların 2013 senesinde tamamlanan özelleştirmeler için ödedikleri bedeller için hiçbir şekilde karşılık ayırmaz ve döviz kurlarındaki değişimleri hiçbir şekilde dikkate almaz. Bu bedeller tarifelere mevzu edilmez.” ifadelerine yer verildi.