Koronavirüs ile savaşım kapsamında aşı emek harcamaları, hız kesmeden devam ediyor.

TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu’nca desteklenen 7 yerli aşı adayından Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü tarafınca, 17 Mart 2020’de aşı çalışmalarına başlandı.

Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut öncülüğündeki 8 kişilik ekip, ‘adenovirüs’ yöntemiyle yerli aşıyı geliştirdi.

HAYVAN DENEYLERİ TAMAMLANDI

Laboratuvar ortamında üretimi meydana getirilen aşının hayvan deneyleri başarıyla tamamlanmasından sonrasında, klinik emek verme için 28 Temmuz 2020’de Sıhhat Bakanlığı’na başvuruldu.

Sadece yönetmelik gereği insan deneyleri için yapınak ortamında üretim yapılması gerektiği belirtilerek, izin verilmedi. Bunun üstüne geçen kasım ayında Çerkezköy’deki ilaç fabrikasıyla antak kalma yapılmış oldu.

FAZ-1 ÇALIŞMASI BAŞLADI

Fabrikada aşının üretilmesinin arkasından klinik emek verme için ikinci kez Sıhhat Bakanlığı’na müracaat yapılmış oldu. Bakanlığın izin vermesinin arkasından ağız ve burundan da uygulanabilen aşının Faz-1 emek vermesi başladı.

“TÜM VARYANTLARA ETKİLİ OLMASINI BEKLİYORUZ”

Ankara Kent Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi’nde başlamış olan çalışmayla ilgili konuşan Prof. Dr. Hakan Akbulut, şu ifadeleri kullandı:

“Şu anda en yaygın ve dünyada kullanılan aşılar mRNA tabanlı aşılar, inaktif aşılar ve benzer adoneviral vektör aşılarda var. Bizim aşımız, tasarımı itibarıyla yenilikçi bir aşı ve ileri teknoloji ürünü bir adoneviral vektör aşısı. Bu şekilde bir aşının devletimizde yapılabilmesi ve bu aşamaya getirilmesi hepimiz için mühim bir vaka. Platformumuzun 3’üncü aşısı bu. Turkovac ile de beraber toplam 4 tane yerli aşı geliştirilmiş oldu. Aşımızın tüm varyantlara etkili olmasını bekliyoruz, Omicron da dahil. Kati neticeleri klinik emek vermeden sonrasında söyleyebileceğiz.

“ORTALAMA 2 YIL KADAR ETKİLİ OLMASINI TASARLADIK”

Tasarım itibarıyla mevcut aşılardan ortalama 6-8 kat daha kuvvetli ve daha geniş kapsamda olacak şekilde planlandı. Bir öteki özelliği de uzun soluklu bir bağışıklık oluşturmasını bekliyoruz. Kısaca 3-4 ayda bir yeniden doz yapmak yerine aşılandıktan sonrasında averaj 2 yıl kadar etkili olmasını tasarladık. Fakat doğal şu an tüm bu tarz şeyleri tasarım olarak söyleyebiliyoruz. Gerçek emek vermeyi klinik emek vermeyi yaptıktan sonrasında hep birlikte göreceğiz.”

“AĞIZDAN VE BURUNDAN UYGULANABİLİR”

Prof. Dr. Hakan Akbulut, normalde koronavirüsün ağız ve burun kanalıyla vücuda girdiğine vurgu yaparak, “Burada ‘mukosal immünite’ dediğimiz ağız ve burun boşluğumuzda bulunan yapılarda bir bağışıklık oluşturulması lazım. Gerçek anlamda pandemiyi kıracak, pandemiyi bitirebilecek aşı tipi ağızdan ve burundan uygulanabilir aşılar olacak. Bizim aşımız da şu an bunu sağlayacak; fakat Faz-2’den itibaren ağızdan ve burundan uygulama başlamış olacak. Ek olarak gönüllü olmak için asla koronavirüs geçirmemiş olmak ve aşılanmamış olma şartı var. Birazcık zor benzer biçimde görünüyor; fakat ben tüm halkımıza çağrıda bulunmak isterim. Hemen hemen Covid-19 geçirmemiş ve aşılanmamış olanlar var ise 18- 59 yaş arasındakileri bu çalışmaya katılmaya çağırıyorum.” ifadelerini kullandı.

“ÇOK KIYMETLİ GÖRÜYORUM”

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ise, desteklemiş oldukları ‘adenovirüs’ tabanlı aşının Faz-1 çalışmasına başladıklarını belirterek, “7 aşı adayımız vardı. Bunlardan 3’ü klinik aşamaya gelen aşılarımızdı. Bunlardan şu an 3’üncüsü olan ‘adonevirüs’ tabanlı aşımızın Faz-1 çalışmasına başlanacak. Her gün yaşadığımız değişik virüslerle karşı karşıyayız. Vücudumuzun alışık olduğu virüsler bunlar esasında. Bu aşının öteki bir özelliği de Faz-1 çalışmasını başarı ile tamamlandığında, bu aşının ağız ve burundan verilebilme potansiyeli de var. O anlamda ben oldukca kıymetli görüyorum.” dedi.

36 GÖNÜLLÜ İLE BAŞLANACAK

Mandal, aşının Faz-1 çalışmasının 36 gönüllü ile başlayacağını belirterek, “Bu bizim bu çalışmamıza hususi bir sayı değil. Öteki çalışmalarda da benzerdi. Bunun ağızdan yada burundan verilmesi bir kez tercih noktası.” ifadesini kullandı.