Minimum fiyat toplantısı için 15 kişilik kurul üç kere bir ortaya geldi. Minimum fiyat artırımının belirlenmesinde dördüncü toplantı karar toplantısı olacak. Çalışma Genel Müdürü Nurcan Lider, TİSK’in taban geçim meblağını 3 bin 100, Türk-İş’in 3 bin 900 olarak gördüğünü aktardı fakat TİSK yaptığı açıklama ile sayı vermediğini duyurdu. Son 19 yılda minimum fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapılmış olmasından ötürü 2022 yılında da minimum fiyat artırımı için yüzde 20’nin üzerinden bir sayı belirlenmesi bekleniyor.
Milyonlarca çalışanın merakla beklediği taban fiyat görüşmelerinin üçüncüsü gerçekleştirildi, gözler dördüncü ve kritik toplantıya çevrildi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım tarafından açıklanan taban fiyat araştırma sonuçlarına nazaran çalışanların yüzde 37.3’ü taban fiyatın 3 bin 750-4 bin lira ortasında olmasını, yüzde 13’ü ise 4 bin-4 bin 500 lira ortasında olması gerektiğini söylemişti.
TABAN FİYAT NE KADAR OLACAK?
Çalışma Genel Müdürü Nurcan Lider, TİSK’in minimum geçim meblağını 3 bin 100, Türk-İş’in 3 bin 900 olarak gördüğünü aktardı.
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu’nun mesken sahipliğinde gerçekleşen toplantının akabinde konuşan Başkan, “Yaptığımız hesapta Hacettepe tarafından verilen parametrelerle sayıları karşılaştırdık. Bu sayılara nazaran, 2 bin 979 lira ile 3 bin 567 lira ortasında eski formüle nazaran değişiyor. TİSK bu sayısı 3 bin 100 lira olarak daha uygun buluyor. 3 bin 567 liraya Türk-İş diyor ki ben daha farklı besin kaynaklarını tercih ederim diyerek bu sayı da 3 bin 900’ün altına düşmez diyor.” diyerek tarafların birinci sayılarını açıkladı.
Lider, “Dördüncü toplantı karar toplantısı olacak fakat biz devlet olarak üzerinde çalışmaya devam edeceğiz ve son toplantıda sayısı açıklayacağız” dedi.
* TÜİK’e nazaran yıllık enflasyon yüzde 20’ye dayanmış durumda.
* 2002-2021 yılları ortasında minimum fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapıldı. Başka tüm yıllarda ise az farkla da olsa taban fiyat enflasyon artışından daha fazla zamlandı.
* AKP 7 Haziran 2015’deki seçim öncesi minimum fiyatta artışa yönelik özel bir vaatte bulunmamış, lakin Kasım 2015’te tekrar gerçekleşen seçimlerde minimum fiyatın 1300 liraya çıkarılacağını açıklamıştı.
* 2016 yılında uygulanacak taban fiyata 2015 yılı sonunda net yüzde 33.5’luk bir artış yapılmıştı. Bu yıl da çalışan cephesinde beklenti bu türlü bir artışın gerçekleşmesi.
KILIÇDAROĞLU’NDAN MİNİMUM FİYAT ARTIRIMI YANSISI
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, bugün toplanan Taban Fiyat Tespit Komitesi’nde TİSK’e “Düzgün bir teklifte bulunun” daveti yaptı.
Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter üzerinden paylaştığı bildirisinde, “Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu taban fiyat artırımı için ‘TÜİK’i temel alırız’ demiş. Evet, sizin neyi temel alacağınızı bildiğim için gittim TÜİK kapısına. Geçin bunları da gerçek düzgün bir teklifte bulunun işçilere” dedi.
ERDOĞAN’DAN MİNİMUM FİYAT AÇIKLAMASI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün başlayan ve en az dört oturum sürmesi planlanan taban fiyat müzakerelerinde bugüne kadar yapılandan daha yüksek bir artış yapacaklarını söyledi lakin rastgele bir sayı söylem etmedi.
AKP’nin küme toplantısı sonrasında gazetecilerin gündem ile ilgili sorularını yanıtlayan Erdoğan “3,600 ile ilgili olsun taban fiyatla ilgili olarak biz halkımızı ezdirmeyeceğiz. Artık de minimum fiyat çalışması başlatıldı kısa vakitte açıklayacağız. Minimum fiyatta bugüne kadar olmuşun çok çok fevkinde bir neticeyi açıklamış olacağız” diye konuştu.
Erdoğan ayrıyeten toplantıda yaptığı konuşmada da dar gelirli vatandaşları fiyat artışları karşısında koruyacak adımların hazırlığını yaptıklarını söyledi.
EN BÜYÜK ARTIRIMLAR NE KADARDI?
AKP iktidarı periyodunda bugüne kadar minimum fiyatta en büyük artırımlar 2003 ve 2015 yıllarında gelmişti. 2003 yılında 226 TL olan taban fiyat 2004’te 310,7 liraya çıkarken artırım oranı yüzde 37,48 olmuştu.
2015’te ise 974,8 lira olan taban fiyat 2016 yılında 1300,9 liraya çıkarken artırım oranı yüzde 33,46 olarak gerçekleşmişti.
2002-2020 ortasında taban fiyata yapılan artırımlar şöyle:
Bu hafta içi başlayacak toplantıların akabinde tarafların uzlaşması halinde 2021’de 2825 TL olan taban fiyatın 2022’de kaç TL olacağı muhakkak olacak.
MİNİMUM FİYAT ARTIRIMI İÇİN ALT HUDUT YÜZDE 36!
Türk-İş Lideri Ergün Atalay, yarın başlayacak taban fiyat görüşmeleri öncesinde çalışanın beklentisini “alt çizgi” formülüyle açıkladı. SÖZCÜ’ye konuşan Lider Atalay, hükümetten TÜİK’in açıkladığı Tekrar Değerleme Oranı’nın (YDO) üzerinde bir artırım beklediklerini söyledi. Türk-İş’in istediği yüzde 36.2’lik yine değerleme oranının dikkate alınması halinde, hala 2 bin 825 lira olan taban fiyat için pazarlık masasına 3 bin 850 liranın üzerinde bir sayının sunulması gerekiyor. Lider Ergün Atalay, TÜİK’in yüzde 20’ler civarındaki tüketici enflasyonunun masada ciddiye bile alınamayacağını, toplumun geniş bölümlerinin tebessümle karşılayacağı bir sayının peşinde olduklarını söyledi. Atalay, “Yüzde 36.2’lik tekrar değerleme oranı gerçek enflasyona kısmen de olsa daha yakın. Bizim başımızda tabi ki bir sayı var ve onu talep edeceğiz. Lakin hükümet de masaya yine değerleme oranının altında bir artırım teklifiyle gelmemeli” dedi.
45 YILIN EN DEĞERLİ FİYATI
Ergün Atalay, resmi enflasyonla çarşı-pazardaki çok yüksek fiyatların örtüşmediğini, çabucak her gün iğneden ipliğe yeni yeni artırımların geldiğini tabir etti. Açıklanacak taban fiyatın hayat pahalılığı nedeniyle 45 yılın en kıymetli minimum fiyatı olacağını belirten Lider Atalay, “Geçmişe bakıyorum örneğin merhum Erbakan devrinde enflasyon yüzde 87 imiş, o devir taban fiyata yüzde 106 artırım almışız. Bugün gerçek hayat pahalılığı can yakıcı düzeylerde. Artırımlar karşısında taban ücretliyi, sabit gelirliyi korumaktan diğer dermanımız yok. Aksi halde beşerler konutunu nasıl geçindirecek?” dedi.
ÇALIŞANLARIN YÜZDE 69’U TABAN FİYAT CİVARINDA MAAŞ ALIYOR
Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) 2022 için belirlenecek taban fiyat görüşmeleri sürerken ‘Asgari Fiyat Gerçeği 2021′ raporunu yayımladı.
Rapora nazaran, taban fiyatın yüzde 20 fazlası ve altında fiyat alan çalışanların sayısı 9,7 milyon oldu. Bütün fiyatlı çalışanların yüzde 50’ye yakını bu kapsamda. Tüm fiyatlı çalışanların yüzde 64’ü ise (12,5 milyon işçi) minimum fiyatın altı ile taban fiyatın bir buçuk katı ortasında bir fiyat elde ediyor.
Minimum fiyat ile öbür emek gelirleri ortasındaki makas kapandığı tespitine yer verilen raporda, “Türkiye’de emek gelirleri artışının sonlu bırakılması taban fiyat ile başka fiyatların ortasındaki makasın kapanmasına ve taban fiyat civarı bir fiyatla çalışanların oranının artmasına sebep oluyor” tabirlerine yer verildi.
2005 yılında aylık ortalama fiyat ve maaş geliri taban fiyatın 2,2 katı iken, 2019’da minimum fiyatın 1,7 katına geriledi.
Ayrıyeten özel kesim emekçilerinin yüzde 21,8’i taban fiyata erişemezken, özel dalda taban fiyat ve altında fiyatla çalışanların oranı yüzde 44, taban fiyat civarında çalışanların oranı yüzde 69 oldu. 8,4 milyonu aşkın özel bölüm personelinin taban fiyatın yüzde 20’si ve altında fiyatlarla çalıştığı belirtildi.
Geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 64 olarak tespit edilmişti.
Minimum fiyata erişemeyenlerin oranı genelde yüzde 18 iken bayanlarda bu oran yüzde 25’i aştı. Taban fiyat civarında bir fiyat ile çalışan bayanların oranı ise yüzde 60 oldu.
PATRONLARDAN TABAN FİYAT AÇIKLAMASI
TİSK İdare Şurası Lideri Özgür Burak Akkol, 2022 yılı minimum fiyat çalışmalarına dair bir açıklamada bulundu. Yapılan açıklamada, “Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız” denildi.
Patron takviyesinin bu yıl sürmesinin hayati kıymette olduğunu belirten Akkol, tüm dünyada artan emtia fiyatlarının, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global sıkıntıların ve yüksek belirsizlik ortamının birçok kesimi olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirterek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanması gerektiğini söz etti.
TİSK tarafından bugün paylaşılan açıklamada Akkol şunları söyledi:
“TİSK olarak, birinci önceliğimiz her vakit olduğu üzere ülkemizin ve çalışanlarımızın sürdürülebilir refahı. Bu yıl taban fiyatın en kısa müddette netleşmesi konusunda kamuoyunun büyük beklentisinin farkındayız. Bu sebeple, Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız. Buradaki en büyük temennimiz kararın, çalışma hayatının tüm paydaşları olarak üçlü mutabakatla imzalanması.
‘ENFLASYON KARŞISINDA KORUNACAK BİR TABAN FİYATTAN YANAYIZ’
Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enflasyon karşısında korunacak bir minimum fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini uygunlaştıran ve büyük-küçük bütün işletmelerimize paha katan her türlü kararın her vakit destekçisiyiz.
Bununla birlikte bu yıl, minimum fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden fevkalâde ekonomik kuralların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız. Ne yazık ki tüm dünyada artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global meseleler ve yüksek belirsizlik ortamı birçok kesimi olumsuz etkilemeye devam ediyor. Başka yandan, hizmet bölümünün de toparlanması için hala vakte muhtaçlık duyuluyor. Bu nedenle, minimum fiyat için, gerek global enflasyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öteki faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını değerli buluyoruz.
‘ASGARİ FİYAT PATRON DAYANAĞI DEVAM ETMELİ’
Birebir vakitte, minimum fiyat patron takviyesinin bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar kıymetli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda kıymet bir yarar sağlayacağının da altını da bir kere daha çizmek isterim.
“Birlikte Mümkün” anlayışı ile bu güç periyodu yeniden emekçi, patron ve hükümetimizle birlikte açık diyalog ve dayanışma yoluyla en düzgün formda aşacağımıza olan inancımız tam. Geleceğimize, çalışanlarımıza, işletmelerimize ve işimize katkı sağlayacak her türlü karara takviye vermeye hazırız.”
DİSK TABAN FİYAT TALEBİNİ AÇIKLADI
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu ve DİSK İdare Heyeti üyeleri, Ankara’daki DİSK Genel-İş Genel Merkezi’nde 2022 taban fiyatına dair görüş, teklif ve taleplerini açıklamak için bir ortaya geldi.
Çerkezoğlu, “Gerek yoksulluk sonu gerek besin fiyatları artışı gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında taban fiyat net 5 bin 200 lira olmalı” dedi.
Çerkezoğlu ve DİSK İdare Konseyi üyeleri, basın açıklaması yapmak için kürsüye giderken, DİSK üyeleri, ‘İnadına sendika, inadına DİSK’, ‘Zafer direnen işçilerin olacak’ sloganları attı.
Açıklamasında kur artışı nedeniyle taban fiyatın eridiğini anlatan Çerkezoğlu, minimum fiyata uygulanan vergi ve kesintilere de dikkat çekti.
TÜM FİYATLARA 1000 LİRALIK GÜZELLEŞTİRME TALEBİ
Çerkezoğlu, “Bütün fiyatlara bin liralık düzgünleştirme yapılmalı. Yani minimum fiyatın ve bütün fiyatların, minimum fiyat kadar kısmı için bin lira fiyatında vergi ve prim indirimi sağlanmalı ve bu takviye Hazine tarafından karşılanmalı” değerlendirmesinde bulundu.
‘GEÇİM KOŞULLARINA NAZARAN HESAPLANMALI’
Çerkezoğlu, minimum fiyata ait taleplerini ise şu formda sıraladı:
• Taban fiyat ülkemizde en düşük fiyat değil, ortalama fiyat haline gelmiştir ve taban fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
• Minimum fiyat yalnızca emekçinin kendisinin değil, ailesinin de geçim koşulları dikkate alınarak adil bir biçimde hesaplanmalıdır.
• Taban fiyat baskılanmış ve güdümlü enflasyon sayılarına nazaran değil, geçim kurallarına ve ekonomik büyümeye nazaran hesaplanmalıdır.
• Dar gelirlinin besin enflasyonuyla kişi başına düşen ulusal gelir artışı taban fiyatın saptanmasında kesinlikle dikkate alınmalıdır.
TOBB LİDERİ’NDEN TABAN FİYAT ÖNERİSİ
Milyonlarca insanın beklediği 2022 minimum fiyatına ait yeni bir açıklama da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan geldi.
Hisarcıklıoğlu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı bir açıklamada “Emek, alın teriyle çalışanlar desteklenmeli. Taban fiyat enflasyon oranı üzerinde artmalı” dedi.
Üç teklifte bulunan Hisarcıklıoğlu, “Asgari fiyatta vergi kaldırılmalı. Gelir Vergisi dilimleri yükseltilmeli. Taban fiyat takviyesi artırılmalı. İşletmelerin sürdürülebilirliği de ziyan görmemeli, maliyetler düşürülmeli” diye konuştu.
GENİŞ BİR BÖLÜMÜ İLGİLENDİRİYOR
Taban fiyat sadece taban fiyat alanları ilgilendirmiyor. Öncelikle taban geçim indiriminden ötürü tüm çalışanlar az ya da çok minimum fiyattan etkileniyor.
Bunun yanı sıra, işsizlik maaşı bağlananlar, 65 yaş aylığı alanlar, rastgele bir işte çalışmadıkları için Genel Sıhhat Sigortası GSS) primini kendi ödeyenler, isteğe bağlı sigortalılar, erken emekli olmak için borçlanma yapmak isteyenler, toplumsal güvenlik primi ödeyen patronlar ve Bağ-Kur’lular ile kişisel emeklilik sistemine (BES) para yatıranlar yeni belirlenecek minimum fiyattan direkt etkileniyor.